A20 Lê Sáng
(A20 nguyễn thanh khiết)
Tháng 5 năm 1975, ngay sau ngày giải phóng, tôi bị đưa đi học tập cải tạo. Năm đầu tiên tôi bị giam ở Khám Chí Hòa, gia đình không được phép thăm nuôi. Thời gian đầu tôi hy vọng chỉ phải bị cải tạo ba tháng vì nghĩ rằng mình không làm chính trị, nhưng sau ba năm vẫn chưa được về tôi đoán rằng có lẽ phải kéo dài đến mười năm. Quả nhiên phải hơn mười ba năm tôi mới được trở về.
Thời kỳ hơn mười năm từ sau năm 1975, trong thời gian tôi đi học tập cải tạo, môn phái lâm vào một tình trạng hỗn loạn.
Khi nghe tin tôi đi học tập cải tạo, võ sư Nguyễn Văn Nhàn – lúc đó đang phụ trách Cục Huấn Luyện Miền Tây của Vovinam – trở về Sài Gòn đến sống ở nhà tôi tại đường Sư Vạn Hạnh, dù ông còn bố mẹ và đông anh chị em. Ông cùng với người em kết nghĩa là võ sư Nguyễn Văn Sen tự nguyện đến chăm sóc mẹ tôi và đỡ đần em gái tôi lúc đó đang một nách hai con, đứa bé mới được sáu bảy tháng, đứa lớn được ba tuổi, còn chồng bị đi cải tạo.
Trong trại giam Chí Hòa, tất nhiên cuộc sống rất gay go, phải chung đụng với cả những thành phần cao bồi du đãng, nhưng tôi vẫn cố gắng sống chan hòa với mọi người, coi như cùng cảnh ngộ.
Sang năm thứ hai tôi được phép nhận quà của gia đình. Khi có quà bao giờ tôi cũng phân chia cho tất cả mọi người, có nhiều biếu nhiều, ít biếu ít, gọi là có qua có lại. Đám cao bồi du đãng tại đây hễ thấy ai có quà đều xin. Tôi có nguyên tắc của mình, có thứ tôi biếu đều cho mọi người, riêng vài món đặc biệt tôi chia làm ba phần, một phần biếu cả phòng, phần thứ hai chia cho những người có quan hệ thân hơn và phần còn lại giữ riêng cho mình.
Trong hoàn cảnh phức tạp tại đây, muốn sống yên ổn không phải là chuyện đơn giản. Vài người xử sự không khéo, khi mới vào có thái độ cách biệt, xem nhẹ đám cao bồi, đến khi chúng dọa nạt thì tỏ ra sợ sệt. Khi có thức ăn ngon như giò chả họ lại giữ riêng, vài ngày thức ăn bị hỏng rồi mới đem cho, người ta vẫn nhận vì trong cảnh thiếu món gì cũng ngon, nhưng họ hậm hực trong lòng.
Có lần tôi chia quà thăm nuôi cho mọi người xong, một tay du đãng hỏi xin phần tôi cất riêng thì tôi nói nhẹ nhàng: “Các con thấy có bao giờ bố ăn một mình đâu, bố chia đều cho cả anh em. Các con lanh lợi có thể xin thêm được người này người khác, ở đây có những người hơi nhút nhát không dám xin ai bao giờ, bố để dành giúp cho họ”. Tôi nói thế nhưng hôm sau nó vẫn tới hỏi, tôi cũng nhất định từ chối không để bị lợi dụng.
Đôi khi chúng hỗn với tôi thì tôi nhịn cho qua, nhưng nếu hỗn với người khác thì tôi có thái độ ngay, đó là quan điểm sống của tôi, bênh người cũng là giữ cho mình. Khi chúng gây sự với người khác, nếu mình ôn hòa và khéo léo can thiệp, về sau nếu có người động đến mình tất nhiên mình sẽ có đồng minh. Con nhà võ có lợi thế ở điểm không phải sợ ai. Nhiều người vì yếu đuối nên thành nhu nhược, thấy bọn du côn đàn áp người khác không dám có thái độ, khi chúng động đến chính mình họ mới phản ứng thì trễ rồi.
Do đó thời gian này tôi ở phòng nào thì nơi đó tương đối ổn định, vừa có lộn xộn tôi hòa nhã can thiệp ngay, lẽ thường bao giờ bọn du côn cũng tìm những người yếu để dọa dẫm, nếu mình để yên cho nó bắt nạt, trước sau gì chúng cũng sẽ khống chế tất cả mọi người.
Trong suốt thời gian hơn 13 năm học tập cải tạo, trải qua nhiều địa điểm khác nhau từ Thuận Hải, Phú Khánh, Xuân Phước, Xuân Lộc…, tôi luôn luôn giữ tâm mình thanh thản, nhường nhịn mọi người, cùng chia sẻ khó khăn với nhau, gặp chuyện bất công thì can thiệp. Ban Quản Giáo thấy tôi lớn tuổi lại có uy tín trong đám tù nên có ý cho tôi học nghề để tránh khỏi làm việc nặng nhọc nhưng tôi từ chối. Họ đề nghị tôi đi kiểm soát chỗ này chỗ kia, nếu thấy ai có ý trốn trại thì báo cáo, tôi cũng không nhận làm. Do vậy anh em ai cũng quý, tôi lớn tuổi nhưng có sức khoẻ, việc làm gì nặng nhất tôi luôn xung phong cùng làm với anh em.
Khi cần thiết tôi cũng có thái độ cương quyết nhưng chừng mực nên không bao giờ xảy ra chuyện gì đáng tiếc. Chẳng hạn có lần khi đi lao động, một số anh em lười biếng không chịu làm, dãy người sắp thành hai hàng dài, người đứng trước không nhúc nhích khiến tôi phía sau phải đứng yên theo, thế nhưng tôi lại bị cán bộ phạt. Lần đầu tôi chấp nhận, nhưng sau đó lại phạt nữa thì tôi phản ứng, cho rằng họ phải phạt những người đứng trước chứ không phải tôi. Tôi nể cán bộ nhưng nếu làm quá đáng thì không được. Thấy tôi cãi, họ dọa bắn, tôi nói: “Súng để dành bắn kẻ thù chứ sao lại bắn chúng tôi, không nên lãng phí đạn kiểu đó. Vả lại tôi không làm gì sai trái cả”. Trong suy nghĩ của tôi, nếu lần đầu họ phạt không đúng mà mình có thái độ ngay thì không hay, đến khi họ phạm thêm nhiều sai lầm bắt buộc mình phải phản ứng. Đó cũng là nguyên tắc của Vovinam, đầu tiên là nhu, khi nào thái quá mới cương.
Sau 13 năm qua trại cải tạo, đến năm 1988, trước Tết âm lịch mấy ngày tôi được trả tự do.
A20 Lê Sáng
Khi nghe tin tôi đi học tập cải tạo, võ sư Nguyễn Văn Nhàn – lúc đó đang phụ trách Cục Huấn Luyện Miền Tây của Vovinam – trở về Sài Gòn đến sống ở nhà tôi tại đường Sư Vạn Hạnh, dù ông còn bố mẹ và đông anh chị em. Ông cùng với người em kết nghĩa là võ sư Nguyễn Văn Sen tự nguyện đến chăm sóc mẹ tôi và đỡ đần em gái tôi lúc đó đang một nách hai con, đứa bé mới được sáu bảy tháng, đứa lớn được ba tuổi, còn chồng bị đi cải tạo.
Trong trại giam Chí Hòa, tất nhiên cuộc sống rất gay go, phải chung đụng với cả những thành phần cao bồi du đãng, nhưng tôi vẫn cố gắng sống chan hòa với mọi người, coi như cùng cảnh ngộ.
Sang năm thứ hai tôi được phép nhận quà của gia đình. Khi có quà bao giờ tôi cũng phân chia cho tất cả mọi người, có nhiều biếu nhiều, ít biếu ít, gọi là có qua có lại. Đám cao bồi du đãng tại đây hễ thấy ai có quà đều xin. Tôi có nguyên tắc của mình, có thứ tôi biếu đều cho mọi người, riêng vài món đặc biệt tôi chia làm ba phần, một phần biếu cả phòng, phần thứ hai chia cho những người có quan hệ thân hơn và phần còn lại giữ riêng cho mình.
Trong hoàn cảnh phức tạp tại đây, muốn sống yên ổn không phải là chuyện đơn giản. Vài người xử sự không khéo, khi mới vào có thái độ cách biệt, xem nhẹ đám cao bồi, đến khi chúng dọa nạt thì tỏ ra sợ sệt. Khi có thức ăn ngon như giò chả họ lại giữ riêng, vài ngày thức ăn bị hỏng rồi mới đem cho, người ta vẫn nhận vì trong cảnh thiếu món gì cũng ngon, nhưng họ hậm hực trong lòng.
Có lần tôi chia quà thăm nuôi cho mọi người xong, một tay du đãng hỏi xin phần tôi cất riêng thì tôi nói nhẹ nhàng: “Các con thấy có bao giờ bố ăn một mình đâu, bố chia đều cho cả anh em. Các con lanh lợi có thể xin thêm được người này người khác, ở đây có những người hơi nhút nhát không dám xin ai bao giờ, bố để dành giúp cho họ”. Tôi nói thế nhưng hôm sau nó vẫn tới hỏi, tôi cũng nhất định từ chối không để bị lợi dụng.
Đôi khi chúng hỗn với tôi thì tôi nhịn cho qua, nhưng nếu hỗn với người khác thì tôi có thái độ ngay, đó là quan điểm sống của tôi, bênh người cũng là giữ cho mình. Khi chúng gây sự với người khác, nếu mình ôn hòa và khéo léo can thiệp, về sau nếu có người động đến mình tất nhiên mình sẽ có đồng minh. Con nhà võ có lợi thế ở điểm không phải sợ ai. Nhiều người vì yếu đuối nên thành nhu nhược, thấy bọn du côn đàn áp người khác không dám có thái độ, khi chúng động đến chính mình họ mới phản ứng thì trễ rồi.
Do đó thời gian này tôi ở phòng nào thì nơi đó tương đối ổn định, vừa có lộn xộn tôi hòa nhã can thiệp ngay, lẽ thường bao giờ bọn du côn cũng tìm những người yếu để dọa dẫm, nếu mình để yên cho nó bắt nạt, trước sau gì chúng cũng sẽ khống chế tất cả mọi người.
Trong suốt thời gian hơn 13 năm học tập cải tạo, trải qua nhiều địa điểm khác nhau từ Thuận Hải, Phú Khánh, Xuân Phước, Xuân Lộc…, tôi luôn luôn giữ tâm mình thanh thản, nhường nhịn mọi người, cùng chia sẻ khó khăn với nhau, gặp chuyện bất công thì can thiệp. Ban Quản Giáo thấy tôi lớn tuổi lại có uy tín trong đám tù nên có ý cho tôi học nghề để tránh khỏi làm việc nặng nhọc nhưng tôi từ chối. Họ đề nghị tôi đi kiểm soát chỗ này chỗ kia, nếu thấy ai có ý trốn trại thì báo cáo, tôi cũng không nhận làm. Do vậy anh em ai cũng quý, tôi lớn tuổi nhưng có sức khoẻ, việc làm gì nặng nhất tôi luôn xung phong cùng làm với anh em.
Khi cần thiết tôi cũng có thái độ cương quyết nhưng chừng mực nên không bao giờ xảy ra chuyện gì đáng tiếc. Chẳng hạn có lần khi đi lao động, một số anh em lười biếng không chịu làm, dãy người sắp thành hai hàng dài, người đứng trước không nhúc nhích khiến tôi phía sau phải đứng yên theo, thế nhưng tôi lại bị cán bộ phạt. Lần đầu tôi chấp nhận, nhưng sau đó lại phạt nữa thì tôi phản ứng, cho rằng họ phải phạt những người đứng trước chứ không phải tôi. Tôi nể cán bộ nhưng nếu làm quá đáng thì không được. Thấy tôi cãi, họ dọa bắn, tôi nói: “Súng để dành bắn kẻ thù chứ sao lại bắn chúng tôi, không nên lãng phí đạn kiểu đó. Vả lại tôi không làm gì sai trái cả”. Trong suy nghĩ của tôi, nếu lần đầu họ phạt không đúng mà mình có thái độ ngay thì không hay, đến khi họ phạm thêm nhiều sai lầm bắt buộc mình phải phản ứng. Đó cũng là nguyên tắc của Vovinam, đầu tiên là nhu, khi nào thái quá mới cương.
Sau 13 năm qua trại cải tạo, đến năm 1988, trước Tết âm lịch mấy ngày tôi được trả tự do.
A20 Lê Sáng
----------------------
Mục Lục
Chương 1: Thời niên thiếu
Chương 2: Đến với võ đạo
Chương 3: Theo Sáng Tổ vào Nam
Chương 4: Lãnh trách nhiệm Chưởng Môn
Chương 5: Từ iệt Võ Đạo đến Nhân Võ Đạo
Chương 1: Thời niên thiếu
Chương 2: Đến với võ đạo
Chương 3: Theo Sáng Tổ vào Nam
Chương 4: Lãnh trách nhiệm Chưởng Môn
Chương 5: Từ iệt Võ Đạo đến Nhân Võ Đạo
No comments:
Post a Comment