STEPHEN M. LEPORE - Tony Nguyễn
Zelensky đầu hàng Trump và 'sẽ ký thỏa thuận khoáng sản trong vòng vài giờ' khi Ukraine điên cuồng rút lui khỏi kế hoạch hòa bình với Nga
---------------------
Donald Trump dường như đã giành chiến thắng trong cuộc chiến thương mại với Volodymyr Zelensky, vì tổng thống Ukraine sắp nhượng bộ và ký một thỏa thuận cho phép Hoa Kỳ tiếp cận các mỏ khoáng sản quan trọng.
Thỏa thuận này được coi là rất quan trọng để đáp ứng các yêu cầu của Washington về một giải pháp hòa bình giữa Ukraine và Nga để chấm dứt cuộc chiến kéo dài ba năm của họ.
- 'Tôi bảo vệ Ukraine, tôi không thể bán đất nước của chúng ta.'
Zelensky cho biết vào thứ Sáu rằng các quan chức từ đất nước của ông và Hoa Kỳ đang làm việc để ký kết một thỏa thuận kinh tế để đảm bảo rằng thỏa thuận có hiệu quả và công bằng với Kyiv.
'Chúng tôi đang ký một thỏa thuận, hy vọng là trong thời gian khá ngắn sắp tới,' Trump nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục khi được hỏi về thỏa thuận về khoáng sản của Ukraine.
Tờ Wall Street Journal sau đó đã trích dẫn một số người hiểu biết về vấn đề này rằng thỏa thuận đã gần hoàn tất và sẽ được ký kết trong vòng vài giờ nữa.
Axios đưa tin, thỏa thuận này diễn ra sau khi Zelensky khiến Trump tức giận đến mức tổng thống đe dọa sẽ cắt hoàn toàn nguồn tài trợ của Hoa Kỳ cho Ukraine.
Zelensky dường như đã làm hỏng sự chào đón của toàn bộ nhóm đàm phán Hoa Kỳ - bao gồm tổng thống, JD Vance, Marco Rubio, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Cố vấn An ninh Quốc gia Michael Waltz - trong vòng một tuần.
Trump cáo buộc Zelensky đến muộn trong một cuộc họp với Bessent và 'thô lỗ' khi người đứng đầu bộ tài chính đưa ra lời đề nghị đầu tiên về khoáng sản vào ngày 12 tháng 2.
Ông đã gây ra sự tức giận hơn nữa trong một cuộc họp với Vance và Rubio tại Munich, chỉ hai ngày sau đó, khi nói rằng ông không thể tự mình chấp thuận một thỏa thuận.
Vào ngày 15 tháng 2, Zelensky đã công khai bác bỏ thỏa thuận này, gọi nó là "không vì lợi ích của một Ukraine có chủ quyền."
Zelensky trở nên thất thường hơn chỉ ba ngày sau đó, chỉ trích các cuộc đàm phán mà ông không được tham gia giữa Hoa Kỳ và Nga tại Ả Rập Xê Út khiến Trump tuyên bố tỷ lệ chấp thuận của ông là 4 phần trăm.
Cuộc chiến ngôn từ lên đến đỉnh điểm vào thứ Tư khi Trump lên mạng xã hội để gọi Zelensky là một "nhà độc tài."
Zelensky đã bác bỏ các đề xuất mà nhóm của Trump gọi là "quan hệ đối tác kinh tế" và "cơ hội lịch sử để Hoa Kỳ cùng đầu tư với Ukraine, đầu tư vào nền kinh tế của nước này, đầu tư vào tài nguyên thiên nhiên của nước này."
Ukraine tuyên bố có trữ lượng titan lớn nhất châu Âu - được sử dụng để sản xuất hợp kim cho máy bay và tàu hải quân, và lithium, một mặt hàng ngày càng có giá trị trong bối cảnh nhu cầu về pin trên toàn cầu - đặc biệt là trong xe điện.
Quốc gia đang bị chiến tranh tàn phá này cũng có các mỏ khoáng sản đất hiếm, rất cần thiết trong các ngành công nghiệp công nghệ cao, bao gồm quốc phòng và năng lượng sạch.
Các khoáng sản này đặc biệt có giá trị đối với Hoa Kỳ trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Trung Quốc, quốc gia kiểm soát phần lớn nguồn cung toàn cầu.
Zelensky đã chỉ trích dữ dội đề xuất ban đầu, tuyên bố rằng nó quá mơ hồ và yêu cầu chia sẻ 50 phần trăm trữ lượng khoáng sản của Ukraine.
Ông cho biết Trump đang yêu cầu 500 tỷ đô la giá trị khoáng sản - vượt xa tổng số tiền đóng góp của Hoa Kỳ cho nỗ lực chiến tranh của Ukraine là 100 tỷ đô la.
Bây giờ, thỏa thuận dường như đã được thực hiện với sự giúp đỡ của Trung tướng đã nghỉ hưu Keith Kellogg, đặc phái viên của Trump tại Ukraine mà tổng thống đã chỉ trích vì quá ủng hộ Zelensky vào đầu thứ Sáu, theo Politico.
Kellogg và Zelensky đã gặp nhau vào thứ Năm tại Kyiv, nơi tổng thống cho biết công việc của đặc phái viên 'khôi phục hy vọng.'
'Tôi đã chỉ thị phải làm việc nhanh chóng và rất hợp lý,' Zelensky nói.
Kellogg đã đóng 'một vai trò lớn' trong việc đưa thỏa thuận này đi đến hồi kết thông qua lời nịnh hót của ông trên báo chí đối với tổng thống Ukraine và dành ba ngày với ông tại Kyiv, theo những người thân cận với chính phủ Ukraine.
Trump đã từng nói rằng chiến tranh Nga-Ukraine sẽ không bao giờ bắt đầu nếu ông là tổng thống và tuyên bố rằng ông có thể chấm dứt xung đột đột ngột - mà không bao giờ tiết lộ kế hoạch của mình để thực hiện điều đó.
Tổng thống đã nói rõ rằng Ukraine phải đền bù cho Hoa Kỳ về khoản viện trợ đã cung cấp để hỗ trợ nỗ lực chiến tranh cho đến nay.
Trump gợi ý rằng Kyiv có thể bắt đầu đền bù cho Hoa Kỳ về khoản viện trợ đã gửi trong ba năm qua bằng 'khoảng 500 tỷ đô la' khoáng sản quan trọng.
Triển vọng khai thác tài nguyên thiên nhiên của Ukraine rõ ràng đã là một phần trong kế hoạch của chính quyền Trump ngay từ đầu.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham, một đồng minh thân cận của Tổng thống Hoa Kỳ, đã thực hiện chuyến đi đến Kyiv vào mùa thu năm ngoái ngay trước khi Zelensky công bố Kế hoạch Chiến thắng của mình và gợi ý rằng trữ lượng khoáng sản của Ukraine có thể được rao bán.
Graham và các nhà lập pháp khác vào thời điểm đó đã đưa ra một tuyên bố trong đó họ định vị Ukraine là đối tác kinh tế tiềm năng của Hoa Kỳ có thể làm giảm sự phụ thuộc của Hoa Kỳ vào các quốc gia như Trung Quốc đối với khoáng sản đất hiếm.
Zelensky đã nói rằng Kyiv có thể ký một thỏa thuận với Hoa Kỳ, EU và các đồng minh giấu tên khác cho phép đầu tư chung và sử dụng tài nguyên thiên nhiên của Ukraine.
Ukraine có tài nguyên thiên nhiên trị giá hàng nghìn tỷ đô la, bao gồm nhiều khoáng sản đất hiếm quan trọng cho việc sản xuất công nghệ hiện đại - mặc dù nhiều loại được tìm thấy ở các trung tâm công nghiệp ở phía đông, hiện do Nga chiếm đóng.
Các nhà phân tích khai thác và kinh tế cho biết Ukraine hiện không có mỏ đất hiếm nào đang hoạt động thương mại.
Nhiều công ty đã chậm lại hoặc ngừng hoạt động khi chiến tranh bắt đầu, và việc khởi động lại ngành công nghiệp ở một quốc gia đang bị chiến tranh tàn phá sẽ đặt ra một thách thức to lớn đối với bất kỳ công ty nào sẵn sàng chấp nhận rủi ro.
Zelensky đã từ chối ký thỏa thuận như đã đưa ra vào tuần trước, nói với các phóng viên vào cuối tuần: 'Hôm nay, thỏa thuận đó không vì lợi ích của chúng tôi... không vì lợi ích của Ukraine có chủ quyền.'
Các nguồn tin chính phủ cấp cao nói với tờ Financial Times rằng thỏa thuận cung cấp rất ít thông tin chi tiết về việc "lá chắn an ninh dài hạn" này sẽ như thế nào.
"Khi chúng tôi xem xét các chi tiết, không có gì ở đó [về các đảm bảo an ninh trong tương lai của Hoa Kỳ]," một quan chức cho biết, trong khi một người khác nói với tờ The Telegraph rằng một điều khoản trong hợp đồng đã trao cho Hoa Kỳ "quyền thế chấp doanh thu."
Nói cách khác, viên chức này cho biết, hợp đồng có nghĩa là 'trả tiền cho chúng tôi trước, rồi sau đó nuôi con cái của bạn.'
Zelensky nói với các phóng viên sau đó vào thứ Hai rằng bất kỳ hiệp ước kinh tế nào giữa Hoa Kỳ và Ukraine đều phải có các đảm bảo an ninh 'ít nhất là bằng cách nào đó', đồng thời nói thêm rằng đất nước của ông không chỉ là 'nhà cung cấp nguyên liệu thô đơn thuần.'
'Ukraine may mắn có được nguồn lithium, titan và các khoáng chất đất hiếm khác đáng kể mà nền kinh tế Hoa Kỳ cần.
'Mở rộng hợp tác kinh tế với Ukraine sẽ giúp Hoa Kỳ mạnh hơn và đẩy nhanh quá trình phục hồi kinh tế của Ukraine,' tuyên bố viết.
'Một thỏa thuận với Ukraine trong lĩnh vực này sẽ khiến Hoa Kỳ ít phụ thuộc hơn vào các đối thủ nước ngoài về khoáng sản đất hiếm.'
Đầu tháng này, Zelensky cũng cho các phóng viên xem vị trí các mỏ khoáng sản của Ukraine, mở một bản đồ trên bàn trong văn phòng tổng thống được bảo vệ nghiêm ngặt ở Kyiv.
Khoảng một nửa trong số đó có vẻ nằm ở phía tiền tuyến hiện tại của Nga, nhưng một lượng lớn tài nguyên quan trọng đã được tìm thấy ở miền trung Ukraine.
'Nếu chúng ta đang nói về một thỏa thuận, thì hãy thực hiện một thỏa thuận, chúng ta chỉ ủng hộ nó,' Zelensky nói hai tuần trước, nhấn mạnh nhu cầu của Ukraine về các bảo đảm an ninh từ các đồng minh của mình như một phần của bất kỳ giải pháp nào.
Nhưng Ukraine tuyên bố hợp đồng do Bessent đưa ra là tàn nhẫn, tìm cách khai thác các nguồn tài nguyên khổng lồ của đất nước với rất ít lợi nhuận.
Theo bản thảo riêng mà Telegraph xem được, hợp đồng không chỉ bao gồm các nguồn tài nguyên khoáng sản, mà còn bao gồm 'giá trị kinh tế liên quan đến... tài nguyên dầu khí, cảng biển, cơ sở hạ tầng khác (theo thỏa thuận),' khiến không rõ những gì khác có thể được bao hàm.
'Thỏa thuận này sẽ được điều chỉnh bởi luật pháp New York, không tính đến các nguyên tắc xung đột luật,' tuyên bố, tiếp tục nói rằng 'đối với tất cả các giấy phép trong tương lai, Hoa Kỳ sẽ có quyền từ chối đầu tiên đối với việc mua các khoáng sản có thể xuất khẩu.'
Một phân tích về các điều khoản hợp đồng của tờ Telegraph đã kết luận rằng, nếu các điều khoản của dự thảo ngày 7 tháng 2 năm 2025 được Ukraine chấp nhận, thì yêu cầu của Trump sẽ chiếm tỷ lệ cao hơn trong GDP của Ukraine so với khoản bồi thường áp dụng cho Đức sau Thế chiến thứ nhất.
No comments:
Post a Comment